علل رکود علوم عقلی در عصر سلجوقیان
- نوع فایل : کتاب
- زبان : فارسی
- نویسنده : صفر یوسفی
توضیحات
. سلجوقیان اولین و وسیع‌ترین امپراتوری ایران بعد از اسلام را در قرون میانه پدید آوردند. حکومت سلجوقیان در عرصه‌ی سیاسی و نظامی،حکومتی موفق بود. آنها با شکست دادن غزنویان حتی بر دستگاه خلافت عباسی نیز استیلا یافته و بغداد را تصرف کرده و در حیطه و حوزه‌ی نفوذ خود در آوردند. اگرچه با تبعیت صوری از خلفای عباسی به تحکیم حکومت و تثبیت مشروعیت سیاسی خود نائل آمدند. آنان با دشمنان داخلی خود به‌ویژه اسماعیلیان پیکار می‌کردند و در بیرون با رقیب قدرتمندی همچون فاطمیان مصر روبه‌رو بودند و جنگ‌های صلیبی در دوره‌ی آنها رخ داد. بااین‌حال شیوه‌ی کشورداری و به ویژه نظام ملوک الطوایفی، آنها را به سوی ضعف و انحطاط و در نهایت سقوط سوق داد.یکی از مسائل مهم دوران سلجوقیان توقف رشد و حرکت علوم عقلی به ویژه فلسفه و منطق و رکود خردگرایی و خردورزی است. زمینه‌های این رکود و فترت از زمان غزنویان فراهم شده بود. این امر دلایل مختلفی داشت. اهداف سیاسی حکومت سلجوقیان، جهت‌گیری‌های مذهبی آنان، سیاست حکومتی و دینی خلفای عباسی از متوکل به بعد، سرکوب معتزله، تسلط کلام اشعری، شدت یافتن قشریت و ظاهرگرایی مذهبی، سوء استفاده از ظاهر دین در جهت سرکوب مخالفان، سرکوب شیعه، مخالفت علما و فقها و حتی ادیبان و شاعران با فلسفه و علوم عقلی از دلایل این رکود و فترت بوده است. منبع مقاله: فصلنامه فقه و تاریخ تمدن، تابستان 1388، شماره 20
