درآمدی بر جامعه شناسی نگرش های فمینیستی

نویسنده: پملا ابوت، کلر والاس مترجم: مریم خراسانی، حمید احمدی نگرش‌های فمینیستی و پژوهش فمینیستی هر چند اکنون از سوی جامعه‌شناسی مردمحورِ رایج به‌رسمیت شناخته می‌شود اما هنوز در حاشیه مانده است. این کتاب نشان می‌دهد که این مقولات در آموزش و پژوهش جامعه‌شناختی نقشی محوری دارند. نظریه‌های مردمحورانه و یافته‌های پژوهشیِ آن‌ها، در بهترین حالت خود، ناقص‌اند زیرا نمی‌توانند دیدگاه زنان را به‌درستی مورد توجه قرار دهند. جامعه‌شناسی را باید از اساس بازسازی کرد تا بتواند دانشی را که فمینیست‌ها تولید کرده‌اند در دل خود جای دهد. آشنایی با مطالبی که در این کتاب عرضه شده برای دانشجویانی که به رشته جامعه‌شناسی وارد می‌شوند ضرورتی انکارناپذیر است. جامعه‌شناسی علمی است که به مطالعه رفتار‌ها یا کنش‌ها‌ی اجتماعی انسان و رابطه میان تجربیات انسان‌ها و ساختار‌های جامعه می‌پردازد. اما در دهه ۱۹۶۰ زنان به اعتراض برخاستند که جامعه‌شناسی با زندگی و تجربیات ایشان ارتباطی ندارد، زیرا به جهان صرفاً از دید مردان می‌نگرد. به نظر زنان معترض، اگر دیدگاه‌های زنان نیز به حساب می‌آمد، نظریه‌ها و تعابیر موجود، جای تردید بسیار داشت. فمینیست‌ها معتقدند علت اینکه جامعه‌شناسی به رغم بی‌طرفی، جانب مردان را می‌گیرد این است که این علم، تجربیات و مسائل زنان را ذهنی و شخصی می‌داند و در نتیجه زنان را از دریچه چشم مردان تصور می‌کند و به عبارت دیگر از نگاه فمینیست‌ها جامعه‌شناسی در بهترین حالت، کور جنس است و تشخیص نمی‌دهد که موقعیت زنان در ساختار اجتماعی و تجربیات ناشی از آن با مردان یکسان نیست و در بدترین حالت جنس‌پرست است و تجربیات زندگی زنان را عملاً تحریف می‌کند یا نادیده می‌انگارند اولین ادعای فمینست‌ها این است که به تجربه زنان در تفسیر واقعیت‌های اجتماعی توجه نشده است؛ زیرا از آنجا که مردان عهده‌دار تفسیر واقعیت‌های اجتماعی هستند، نحوه تفسیر واقعیت‌ها در نهایت به نفع مردان و نظام مرد‌سالاری تمام می‌شود و از سوی دیگر زنان در تحقیقات جامعه‌شناسی به ندرت موضوع پژوهش‌ها بوده و به فعالیت‌های مختص آنان مثل کار خانگی توجه کمی مبذول شده است... پاملا آبوت و کلر والاس که تجربه ی تدریس چندین ساله ی مقدمات جامعه شناسی را در دانشگاه های انگلستان دارند، معتقد به بازسازی جامعه شناسی و ایجاد جامعه شناسی دیگری از چشم اندازهای زنانه هستند، تا بتوان علاوه بر نگاه به جهان از دیدگاه مردانه، به آن از دید زنانه نیز نگریست. این دو جامعه شناس معتقدند ادعای بی طرف بودن علم جامعه شناسی در میان دو جنس حرفی یاوه است و جامعه شناسی نیز هم چون همه ی علوم دیگر نگاهی جانبدارانه و مردانه دارد. کتاب جامعه شناسی زنان با نام فرعی «نگرش های فمینیستی»، کتابی نوشته ی این دو نویسنده و جامعه شناس که در سال 1991 به چاپ رسیده است، سعی در داشتن نگاهی زنانه در جلمعه شناسی زنان دارد و گرایش آن به سمت فمینیسم سوسیالیستی است که آبوت و والاس در کتاب آن را اعلام می دارند. حق تکثیر: تهران، دنیای مادر، ۱۳۷۶