توضیحات
این دفتر از گفتاری فراهم آمده است که اندک زمانی پس از پیشامدهای شهریور1320 در نشستی از ایرانخواهان و هواخواهان ماهنامهی «پیمان» رانده شده بود و سپس در همان ماهنامه ، سال هفتم ، شمارهی آبانماه چاپ گردید.
در جنگ جهانی دوم چون نشانههایی از بیپروایی به دمکراسی در کشورهای محور (آلمان ، ایتالیا ، ژاپن و دوستشان فرانکو در اسپانیا) پدیدار گردید ، اینبود متفقین برای کشیدن دلهای کشورهای بیطرف بسوی خود در برابر ایشان هایهوی هواداری از «دمکراسی» راه انداختند. سپس هم دو دولت از آنان ـ روس و انگلیس ـ لشکرها به ایران آورده رضاشاه را ناچار به کنارهگیری کردند. همچنین کارها را بدست فروغی و همدستانش سپرده و دست ایشان را در بهم زدن اصلاحات آن شاه باز گزاردند.
هایهوی «دمکراسی» و راندن «دیکتاتور» از ایران ، مایهی کنار رفتن دیوارهای اختناق گردید و در سایهی آزادی بدست آمده قلمها به نوشتنِ انتقاد و زبانها به اعتراض باز شد. در آن زمان هر کسی بیگمان بود که یک رشته اصلاحاتی میبایست کرد و چون گام نخست هر اصلاحی شناختن گرفتاریها و ریشهی آنهاست ، اینبود در بیشتر دلها آرزوی یافتن سرچشمهی گرفتاریها گرمی گرفت و از اینجا پرسشهایی پدیدار گردید : چرا این گرفتاریها بسر ایران آمده؟ گناه این وضعیت بگردن کیست؟ ، چه باید کرد؟ و راه انجام آنها چیست؟.
در جنگ جهانی دوم چون نشانههایی از بیپروایی به دمکراسی در کشورهای محور (آلمان ، ایتالیا ، ژاپن و دوستشان فرانکو در اسپانیا) پدیدار گردید ، اینبود متفقین برای کشیدن دلهای کشورهای بیطرف بسوی خود در برابر ایشان هایهوی هواداری از «دمکراسی» راه انداختند. سپس هم دو دولت از آنان ـ روس و انگلیس ـ لشکرها به ایران آورده رضاشاه را ناچار به کنارهگیری کردند. همچنین کارها را بدست فروغی و همدستانش سپرده و دست ایشان را در بهم زدن اصلاحات آن شاه باز گزاردند.
هایهوی «دمکراسی» و راندن «دیکتاتور» از ایران ، مایهی کنار رفتن دیوارهای اختناق گردید و در سایهی آزادی بدست آمده قلمها به نوشتنِ انتقاد و زبانها به اعتراض باز شد. در آن زمان هر کسی بیگمان بود که یک رشته اصلاحاتی میبایست کرد و چون گام نخست هر اصلاحی شناختن گرفتاریها و ریشهی آنهاست ، اینبود در بیشتر دلها آرزوی یافتن سرچشمهی گرفتاریها گرمی گرفت و از اینجا پرسشهایی پدیدار گردید : چرا این گرفتاریها بسر ایران آمده؟ گناه این وضعیت بگردن کیست؟ ، چه باید کرد؟ و راه انجام آنها چیست؟.