Description
. پیشگفتار کتابى که از نظر خوانندگان محترم مىگذرد سفرنامه فرهاد میرزا معتمد الدوله پسر عباس میرزا است. این سفر از روز چهارشنبه هفتم شعبان سال ١٢٩٢ ه. ق. شروع و روز پنجشنبه دوم ربیع الثانى سال بعد (بهمدت ٢٣٣ روز) به پایان مىرسد. دربارۀ زندگانى و شرححال فرهاد میرزا، غیر از مقدمه کتاب که مطالبى چند در خصوص شخصیت علمى، ادبى و سیاسى مؤلف و آثارش آوردهایم در قسمت «اختتام» که به قلم میرزا ابو طالب نواب، یکى از افاضل وقت شیراز صورت گرفته، مطالبى مهم در روشن شدن شخصیت فرهاد میرزا مذکور است. مؤلف موقع صحبت از مناسک حج، مطالبى در باب مستحبات اعمال حج ذکر کرده که کاتب این مطالب را در حاشیه کتاب قید کرده. این یادداشتها را نیز جهت رعایت مطالب و مراتب کتاب، با عنوان «مستحبات اعمال حج» بعد از بخش «واجبات اعمال حج» آوردیم. علاوهبراین، قصیدهاى از «وقار» در مدح فرهاد میرزا در حاشیه کتاب قید شده بود که بهعلت اهمیت موضوع در شناخت مؤلف، قصیده بعد از مقدمه کتاب عینا آورده شد. مؤلف دو مطلب مهم، یکى در مورد تسمیۀ ارکان اربعه بیت الله الحرام و دیگرى دربارۀ شهداى فخّ در آخر کتاب (به فاصله یک سال بعد از مراجعت از مکه) آورده که مطلب اول به نام «تکملۀ مؤلف» و دیگرى به نام «فایدۀ[ثانى]» جهت رعایت نظم متن، در آخر اثر حاضر آورده شد و هریک از این دو مطلب در فصول مربوطه با توضیح پاورقى به قسمت مربوطه ارجاع داده شد. حق تکثیر: تهران: علمی، ۱۳۶۶.