نیم نگاهی به ترکیب طبقاتی ایران معاصر
- نوع فایل : کتاب
- زبان : فارسی
- نویسنده : یونس پارسا بناب
توضیحات
اقتصاد سیاسی ایران قرن ها ( تا آخر قرن هفدهم و اوایل قرن هیجدهم میلادی ) یک نظام مالک – رعیتی سنتی بود که زمین بویژه منابع آب در آن ، نقش عمده در شیوه تولید و ترکیب طبقاتی ایفاء می کرد. این نظام در عصر قدرقدرتی حاکمیت صفویان ( در اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدم میلادی ) با ظهور نطفه ها و آغازگران بورژوازی تجاری درگستره های سیاسی ، فرهنگی و بوِیژه اقتصادی موقعیت ممتاز و عموما مسلطی در آن روزگاران کسب کرد . در آن دوره که تحقیقا ۲۰۰ سال طول کشید ، ایران طبق مدارک موجود یکی از قطب های اصلی جذب و ادغام سرمایه در جهان محسوب می گشت . ایجاد واحد های کوچک ، متوسط و بزرگ صنعتی و بازرگانی ( بویژه در حیطه های منسوجات و بافندگی ، منجمله فرش ) و وجود روابط متقابل و بهم پیوسته اقتصادی موجود در حوزه " راه ابریشم " باعث پدید آمدن حوزه های صنعتی و بازرگانی در شهرهای بزرگ آن ( از تبریز و قزوین در شمال تا کرمان ، اصفهان و شیراز در مرکز و جنوب ایران ) گشت . ..بعد از افول و اضمحلال حاکمیت متمرکز صفویه ، پیدایش و رسوخ قدرت های استعماری اروپا در کشورهای همجوار ایران همراه با حضور و برخاستن قدرت های جدید در مرزهای ایران از یک سو و تلاشی ایران متمرکز و شیوع دوباره رژیم ملوک الطوایفی و خانخانی و وقوع جنگ های خانمانسوز ایلاتی و عشیرتی از سوی دیگر ، اقتصاد ایران و بورژوازی جوان تجاری آن را ( در سالهای ۱۷۷۵ – ۱۷۵۰ میلادی ) از بازار گسترده و طبیعی خود محروم ساخت . این شرایط ایران را به صحنه قدرت نمائی و عرصه رویاروئی و رقابت نیروهای استعمارگر بویژه امپراطوری انگلستان و تزاریسم روسیه، تبدیل ساخت .
