تاریخ جوامع اسلامی از آغاز تا قرن هجدهم

این کتاب با رهیافتى تحلیلى - تفسیرى به بررسى تاریخ جوامع اسلامى از صدراسلام تا عصر حاضر پرداخته و مسائل و موضوعات مهمى را به بحث گذاشته است. روند  ظهور و گسترش اسلام، چگونگى شکل‌‏گیرى جوامع اسلامى در دوره پیشامدرن، چگونگى تشکیل جوامع اسلامى مدرن، تقابل جهان اسلام و اروپا و چگونگى شکل‌‏گیرى فرقه‌‏ها و نهادهاى مختلف اسلامى از جمله موضوعاتى هستند که در این کتاب مورد بررسى و تحلیل قرار گرفته‌‏اند . نگارنده در این کتاب ، با رهیافتی تحلیلی ـ تفسیری تاریخ جوامع اسلامی را از صدر اسلام تا عصر حاضر، بررسی می‌کند . روند ظهور و گسترش اسلام، چگونگی شکل‌گیری جوامع اسلامی در دوره پیشا مدرن، چگونگی تشکیل جوامع اسلامی مدرن، تقابل جهان اسلام و اروپا و چگونگی شکل‌گیری فرقه‌ها و نهادهای مختلف اسلامی از جمله مباحث اصلی این کتاب هستند . کتاب از سه بخش اصلی تشکیل شده و هر بخش دارای یک مقدمه و یک نتیجه‌گیری است . نیز هر بخش به دوران خاصی از تاریخ جوامع اسلامی اختصاص دارد . بخش اول مربوط به دوران پیدایش جوامع اسلامی بوده که خاستگاه آن خاور میانه و زمان آن از 600تا 1200میلادی است . این بخش از دوازده فصل تشکیل شده است: 1ـ شبه جزیره عربستان، 2ـ دوران زندگی پیامبر، 3ـ فتوحات اعراب و پایه‌های اجتماعی ـ اقتصادی امپراتوری، 4ـ خلافت، 5ـ اسلام جهانشمول : اسلام نخبگان امپراتوری، 6ـ اسلام شهری : اسلام نخبگان دینی، 7ـ فرهنگ اسلامی، جدایی حکومت و دین، 8ـ سقوط امپراتوری عباسیان، 9ـ دولت‌های خاور میانه‌ای بعد از عباسیان، 10ـ جمعیت‌های مسلمان و جوامع خاور میانه‌ای، 11ـ آرمان مشترک، 12ـ اخلاق فردی . بخش دوم مربوط به دوران رشد و گسترش اسلام و جوامع اسلامی از قرن دهم تا نوزدهم میلادی است که مشتمل بر 9 فصل است : 1ـ ایران : امپراتوری‌های مغول، تیموری و صفویان، 2ـ مهاجرت‌های ترک‌ها و امپراتوری عثمانی، 3ـ خاور میانه عربی، 4ـ اسلام در آفریقای شمالی و اسپانیا، تا قرن نوزدهم، 5ـ آسیای مرکزی از زمان تهاجمات مغول‌ها تا قرن نوزدهم، 6ـ شبه قاره هند : سلطان نشین‌های دهلی و امپراتوری مغولان کبیر، 7ـ شکل‌گیری جوامع اسلامی در آسیای جنوب شرقی، 9ـ اسلام در آفریقای شرقی و ظهور امپراتوری‌های مستعمراتی اروپایی در آفریقا . نگارنده در بخش سوم کتاب از عصر ایجاد تحولات نوین در جوامع اسلامی (قرون نوزدهم و بیستم میلادی) و عصر مدرنیته در این جوامع بحث می‌کند . این بخش مشتمل بر 10فصل است: 1 ـ ایران : دولت و دین در عصر مدرن، 2ـ فروپاشی امپراتوری عثمانی و مدرن شدن ترکیه، 3ـ مصر : سکولاریسم و مدرنیته اسلامی، 4ـ خاور میانه عربی : قوم‌گرایی عربی، دولت‌های نظامی و اسلام، 5ـ آفریقای شمالی در قرن نوزدهم و بیستم، 6ـ هند، پاکستان و بنگلادش، 7ـ اسلام در اندونزی و مالزی، 8ـ آسیای مرکزی تحت سلطه روسیه و چین، 9ـ اسلام در آفریقای غربی، 10ـ اسلام در آفریقای شرقی .فهرست منابع پایان بخش کتاب است . حق تکثیر: مشهد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1376