توضیحات
با توجه به ضرورت و اهمیت روزافزون به کارگیری صحیح دستاوردهای نوین علمی و فنی در فرآیند توسعه کشاورزی این پرسش مطرح است که ترویج به عنوان عامل اصلی اشاعه نوآوریهای علمی و فنی چه نقشی در توسعه کشاورزی ایران ایفا کرده است؟ برای پاسخ به این پرسش ضمن مرور منابع و با توجه به دیدگاه نظامهای پیچیده، چارجوب مفهومی جامعی تنظیم گردید و در قالب آن توسعه کشاورزی به عنوان تابعی از عملکرد نظام کشاورزی و عناصر درونی آن از جمله ترویج مورد توجه قرار گرفت.به منظور تعیین سهم ترویج در توسعه کشاورزی علاوه بر اعمال روش شبه ازمایشی و کنترل میدانی عوامل غیرآزمایشی، تکنیکهای پیشرفته کنترل آماری نیز مورد استفاده قرار گرفت.پس از انتخاب نمونهها در سطح ملی و گردآوری دادهها و تحلیل آنها این نتایج به دست آمده که توسعه کشاورزی تابعی از شرایط و عوامل عدیدهای است که یکی از مؤثرترین آنها ترویج کشاورزی است.ترویج از طریق ارتقاء سطح دانش و مهارتهای کشاورزان در توسعه کشاورزی مؤثر است.ولی میزان این تأثیر به عوامل دیگری بستگی دارد که در چارچوب مفهومی این پژوهش تحت عنوان عوامل کنترل مطرح شدهاند. عوامل کنترل اعم از آنکه عوامل درون بخشی ترویج و نظام کشاورزی باشند یا عوامل اجتماعی و طبیعی، در افزایش میزان اثربخشی ترویج در توسعه کشاورزی مؤثرند. بنابراین در فرآیند توسعه ترویج و توسعه کشاورزی توجه به مجموعه این عوامل ضروری است. منبع مقاله: مجله مطالعات جامعه شناختی » پاییز 1382 - شماره 21 - (36 صفحه - از 31 تا 66)