وضعیت پیوستاری تغییرات فرهنگی در ایران

نویسنده: اصغرعسکری خانقاه - تقی آزاد ارمکی سؤال اصلی مطرح شده در این مقاله این است که:«تغییرات فرهنگی در ایران معاصر بر اساس کدام یک از دو فرآیند، تعارضی یا توافقی صورت گیرد؟آیا این روند پیوستاری مشتمل بر روندهای توافقی-تعارضی است؟»سؤال فوق با این فرض که جامعه ایران دچار تغییر شده و نیروهای اجتماعی مؤثر در جریان تغییر در مقایسه با گذشته متفاوت می‌باشند، بررسی شده است.از طرف دیگر، در جامعه‌شناسی نظری به تبیین نحوه تغییرات ایجاد شده بر نقش عوامل متعدد، که بعضی مواقع همگرایی دارند و در بعضی موارد معارض با هم‌اند، اشاره می‌شود.برای شناسایی روند تغییرات، ضمن بررسی موضوعات نظری و انتخاب رویکرد نظری جدید، به طراحی مطالعه تجربی در کل کشور پرداخته‌ایم.در این بررسی که با حجم نمونه 2532 می‌باشد از تکنکیک پرسشنامه بهره گرفته‌ایم.بسیاری از سؤالهای به سنجش رود تغییرات فرهنگی کمک می‌کنند.پس از بررسی اطلاعات به دست آمده، نتایج زیر حاصل شد:تغییرات فرهنگی بر اساس پیوستاری که دربردارنده دو فرآیند مکملی تعارضی و توافقی است، صورت گرفته است.با وجود اینکه بسیاری از مردم به طور توافقی میل به ارزشهای مشترک جدید و نزدیک به هم، از قبیل اهمیت قایل شدن برای خانواده، دین، سیاست، دوستان، و جهان مدرن دارند، ولی در اینکه چه تفسیری از ارزشهای جدید(بر اساس سن، جنس، و تجربه زندگی)دارند، متفاوت و بعضا معارض می‌باشند.برای نمونه بعضی از تفاوتها عبارت‌اند از:میزان مشارکت زنان در مقایسه با مردان در تصمیم‌گیری درون خانواده، نحوه انجام دادن عبادات جوانان در خانه در مقایسه با دولت دموکرات برای جوانان و...در حالی که اکثریت مردم ایران دارای ارزشهای مشترک و شبیه به هم-چون اهمیت قایل شدن برای خانواده، دین، دوستان، کمک به دیگران و کار سیاست-هستند. منبع مقاله: مجله مطالعات جامعه شناختی » پاییز و زمستان 1380 - شماره 18 - (18 صفحه - از 233 تا 250)