یادداشتهای زندان - (جلد اول)

یادداشتهای زندان - (جلد دوم) http://ketabnak.com/comment.php?dlid=37047 یادداشتهای زندان - (جلد سوم) http://ketabnak.com/comment.php?dlid=37048 آرداشس (اردشیر) اوانِسیان (۱۲۸۴، رشت - مهر ۱۳۶۹، ایروان) از اعضای حزب کمونیست ایران و از مؤسسین حزب توده ایران بود. کودکی و جوانی: آوانسیان در خانواده‌ای ارمنی به دنیا آمد. سال‌های کودکی و نوجوانی‌اش را در رشت گذراند. در سال ۱۳۰۲ (۱۸ سالگی) وارد حزب کمونیست ایران شد. پس از آن به شوروی رفته و در دانشگاه کوتو به تحصیل پرداخت. در سال ۱۳۰۵ به ایران بازگشت و به عضویت کمیتهٔ مرکزی سازمان جوانان کمونیست درآمد. در سال ۱۳۱۰ بازداشت و به ۱۰ سال زندان محکوم شد. او از مؤسسین حزب توده ایران در مهر ماه سال ۱۳۲۰ بود. وی پس از اخراج عده‌ای از رهبری موقت حزب (پیش از کنگرهٔ اول) به عضویت کمیتهٔ مرکزی موقت درآمد. اوانسیان یکی از معرفین نورالدین کیانوری برای ورود به حزب توده در اردیبهشت ۱۳۲۱ بود. فرقه دموکرات : در سال ۱۹۴۵ (۱۳۲۴)، او در آذربایجان شورشی را سازمان داد. بعدها پلیس ادعا کرد که مدارکی پیدا کرده که نشان می‌دهد او قصد خیانت داشته است. اوانسیان به رشت فرار کرد. سپس او مدیرکل دولت خلق آذربایجان شد. هنگامی که دولت پیشه‌وری سرنگون شد، او به شوروی گریخت. در ۱۸ می ۱۹۴۹ (۲۸ اردیبهشت ۱۳۲۸) در ایران دادگاهی به طور غیابی او را به اعدام محکوم کرد. سال‌های پایانی: وی هنگامی که باخبر شد به جای حزب کمونیست، حزب توده را تاسیس کرده اند دلسرد شد و وقتی متوجه شد که یک مرکز مخفی کمونیستی ایجاد شده تا حزب توده و کمیته مرکزی آن را هدایت کند این طرح را پذیرفت. . وی توسط کنگره اول حزب توده (مرداد ۱۳۲۳) به عضویت اصلی کمیتهٔ مرکزی درآمد و تا کنگرهٔ دوم حزب (اردیبهشت ۱۳۲۷) در این سمت باقی ماند. در پلنوم چهارم (تیر ۱۳۳۶) به عنوان عضو ناظر کمیتهٔ مرکزی و در پلنوم هفتم (دی ۱۳۳۹) مجددا به عنوان عضو اصلی کمیتهٔ مرکزی حزب انتخاب شد. پلنوم دوازدهم (خرداد ۱۳۴۷) او را به عضویت هیأت اجرایی حزب درآورد. این آخرین سمت آوانسیان در حزب توده بود و تا پلنوم چهاردهم (دی ۱۳۴۹) دوام داشت.[سرانجام وی در مهر ۱۳۶۹ در ایروان درگذشت. حق تکثیر : انتشارات حزب توده - ۱۳۵۸